سیستم های اعلام و اطفاء حریق

انواع کنترل پنل سیستم های اعلام حریق:

کنترل پنل اعلام حریق متعارف یا Conventional

پنل های اعلام حریق از نوع متعارف که قبل از سال 1998 نصب می شدند از نوع پنل های معمولی ناحیه ای بودند. در یک سیستم ناحیه ای، دستگاه های اعلام حریق موجود در یک منطقه مشترک یا یک طبقه از یک ساختمان رفاهی به یک مدار آغازکننده هشدار متصل می شوند. هر ناحیه به رسانای مدار خود نیاز دارد. این آرایش این امکان را فراهم می کند تا اعلام هشدار توسط بخش های ساختمان گزارش شود تا بتوان متوجه شد کدام دستگاه در حال هشدار دادن می باشد. پنل های متعارف اغلب در ساختمان های کوچک که داشتن چند ناحیه می تواند می تواند اعلام هشدار کافی را فراهم کند استفاده می شوند.

کنترل پنل اعلام حریق آدرس پذیر یا Addressable

با ظهور ریزپردازنده ها و الکترونیک دیجیتال، صفحات کنترل آدرس پذیر برای سیستم ها و دستگاه های اعلام حریق در ساختمان های متوسط و بزرگ نسبت به سیستم متعارف متداول تر شده اند.آن ها حتی در برخی از کاربرد های کوچک نیز مقرون به صرفه تر شده اند.
سیستم های آدرس پذیر اعلام حریق از کدگذاری دیجیتال و تکنولوژی تسهیم سازی برای شناسایی دقیق تر محل هشدار ها و وضعیت دستگاه ها استفاده می کند. هر دستگاه اعلام حریق در سیستم با یک نشانی خاص برنامه نویسی می شود.
صفحه کنترل سیستم اعلام حریق می تواند بسته به نوع عملکرد مورد انتظار، با یک یا چند نشانی ارتباط برقرار کند. این ارتباط اغلب بر روی یک کابل مشترک تسهیم سازی می شود که برخی اوقات آن را با نام مدار خط هشدار (SLC) می شناسند. این آرایش مقدار سیم کشی لازم برای نصب سیستم را به طور چشمگیری کاهش می دهد. کانال ارتباطی امکان ارتباط دو مسیره را فراهم می کند در نتیجه، صفحه کنترل سیستم اعلام حریق می تواند علاوه بر کنترل دستگاه های اعلام حریق، آن ها را تحت نظر نیز داشته باشد.
یکی از اجزای اصلی یک سیستم اعلام حریق آدرس پذیر ، برنامه نویسی نرم افزاری است که باعث می شود سیستم به درستی کار کند. برنامه نویسی به گونه ای است که می توان به کمک آن از کاربرد های انعطاف پذیر، برای مواردی که می خواهید کنترل های خاصی بر روی ورودی ها و خروجی ها داشته باشید، استفاده کرد.
تکنولوژی های ارتباطی به کار گرفته شده در سیستم های آدرس پذیر امکان استفاده از ویژگی های پیشرفته ای را فراهم کرده که تغییرات حساسیت به دلیل گذر زمان و جمع شدن گرد و غبار را منظور می کند. این ویژگی ها، در سیستم های استاندارد متعارف وجود ندارند.

دستگاه های اعلام حریق

تشخیص خودکار

اجزای آتش عبارتند از:

• دود (ذرات ریز و ایروسل)
• گرما
• تولید نور

دستگاه های اعلام حریق به منظور تشخیص یک یا ترکیبی از این اجزا ساخته می شوند. اگرچه همه این اجزا برای وجود داشتن آتش ضروری هستند اما ممکن است همه اجزا در حد آستانه قابل تشخیص نباشند. دتکتور هایی انتخاب می شوند که بتوانند المان هایی را که ممکن است در آتش سوزی وجود داشته باشند بسته به شرایط محیطی محل نصب تشخیص دهند. همچنین باید توجه داشت که اجزا، میتوانند در شرایط بدون آتش سوزی نیز در محیط وجود داشته باشند.این امر منجر به هشدار غلط دستگاه خواهد شد که نامطلوب است.
دستگاه های مورد استفاده برای تشخیص آتش سوزی شامل دتکتور های دود، دتکتور های حرارتی، دتکتور های شعله، دتکتور های گاز های تولید شده توسط آتش، و همچنین انواع دیگری از دستگاه ها می باشند.
دتکتور های دود، ذرات مرئی یا نامرئی فرآیند احتراق، که ناشی از سوختن، سوختن ناقص و پردود و یا مرحله آغازین فرآیند احتراق هستند، را تشخیص می دهند. این نوع دستگاه ها خود به دو دسته تقسیم می شوند: فتوالکتریک و یونیزاسیون.
دتکتور های حرارتی، دمای بالا و یا افزایش دمای ناشی از آتش سوزی را تشخیص می دهند.
دتکتور های شعله، تشعشع ناشی از آتش را تشخیص می دهند.

انواع دتکتور

دتکتور های دود

سه نوع دتکتور دود وجود دارد:

یونیزاسیون، فتوالکتریک و ترکیبی.

دتکتور دود از نوع یونیزاسیون

دتکتور دود از نوع یونیزاسیون امروزه به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. توانایی آن برای تشخیص دود ناشی از آتش، زمانی به بهترین نحو مورد استفاده قرار می گیرد که فرآیند سوختن کامل باشد. این حالت موجب تولید ذراتی کوچک می شود.
دتکتور های دود از نوع یونیزاسیون از یک ذره آلفا که یک منبع رادیواکتیو تولید می کند، یک اتاقک دود و صفحات دتکتور باردار تشکیل شده است. منبع آلفا باعث می شود تا هوای موجود در اتاقک دود یونیزه و رسانا شود
زمانی که ذرات دود وارد اتاقک دود می شوند خود را به مولکول های یونیزه شده هوا می چسبانند و رسانایی هوای موجود در اتاقک کمتر می شود.
زمانی که رسانایی هوای موجود در اتاقک از مقدار از قبل تعیین شده ای کمتر شود اعلام حریق فعال می شود.

مزایای دتکتور های دود از نوع یونیزاسیون

• فرآورده های نامرئی فرآیند سوختن را تشخیص می دهد- می تواند آتش هایی را که در مرحله ابتدایی هستند و یا دیگر فرآورده های دودی از نوع ایروسل را تشخیص دهد
• عملکرد سریع- حریق را نسبت به سایر انواع دتکتور دود و یا دتکتور های حرارت سریع تر تشخیص می دهد.

معایب دتکتور های دود از نوع یونیزاسیون

• اگر در محل ها ی در معرض حلال های فرار، گرد و غبار های رسانای ناشی از مواد مختلف و یا محل های مرطوب قرار بگیرند ممکن است هشدار غلط ایجاد کنند
• تنها وجود دود( و نه وجود مواد سمی) را تشخیص می دهد
• پتانسیل نرخ هشدار های غلط بالا می باشد
• محل ها و حوادث معمول برای تشخیص یونیزاسیون
• اتاق های تمیز
• اتاق های کامپیوتر
• داکت های هوای مکانیکی
• مکان هایی که به روش های تشخیص حساس نیاز دارند.

دتکتور های دود از نوع فتوالکتریک

دتکتور دود فتوالکتریک متداول ترین دتکتور دود است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه دود را با استفاده از اصول مسدود سازی نور یا پراکندگی نور تشخیص می دهد. توانایی این نوع از دستگاه ها در تشخیص دودی که از آتش نشات گرفته، در آتش هایی که ذرات بزرگی را در طی فرآیند سوختن تولید می کنند به بهترین نحو مورد استفاده قرار می گیرد.
دتکتور های دود فتوالکتریک از نوع نقطه ای که از اصل مسدود سازی نور استفاده می کنند دارای یک دستگاه تولید کننده نور(که اغلب یک LED می باشد) ،اتاقک دود، و یک دستگاه حساس به نور که نور را به طور مستقیم از چشمه نور در یافت می کند و به عنوان خروجی یک جریان الکتریکی تولید می کند می باشند.
دودی که وارد اتاقک دود می شود شدت نوری را که به دستگاه حساس به نور می رسد کاهش می دهد که این امر موجب کم شدن جریان خروجی می شود. وقتی شدت نور از حدی کمتر شود، مدار مربوط به کنترل سنسور، افت جریان تولید شده توسط دستگاه حساس به نور را تشخیص می دهد. وقتی مقدار جریان از مقدار مشخص و از قبل تعیین شده ای کمتر شود اعلام حریق فعال می شود.
دتکتور های دود فتوالکتریک از نوع نقطه ای که از اصل پراکندگی نور استفاده می کنند نیز به طور مشابه با نوعی که از اصل مسدودسازی نور استفاده می کند ساخته می شوند با این تفاوت که در این نوع، دستگاه حساس به نور به گونه ای نصب می شود که نتواند به طور مستقیم چشمه نور را ببیند. وقتی دود وارد اتاقک می شود، ذرات دود نور منبع را به سمت دستگاه گیرنده نور منعکس می کنند. وقتی شدت نور به اندازه کافی تشخیص داده شود، اعلام حریق فعال می شود.

مزایای دتکتور های دود از نوع فتوالکتریک

• حساس به ذرات مرئی دود
• تشخیص اتش های با حرارت کم و ناقص سوز
• ارائه هشدار زودهنگام

معایب دتکتور های دود از نوع فتوالکتریک

• آلودگی سریع توسط گرد و غبار که منجر به حساسیت کمتر می شود
• تنها وجود دود( و نه وجود مواد سمی) را تشخیص می دهد
• باید به طور مداوم تمیز شود
• پتانسیل نرخ هشدار های غلط بالا می باشد
• محل ها و حوادث معمول برای تشخیص فتوالکتریک
• ادارات و دفاتر
• اتاق های تمیز
• فضاهای با ارتفاع بالاتر از سطح طبقه
• راهرو ها و میان تالار ها
• اتاق های ملاقات
• اتاق های کامپیوتر
• اتاق های مخابرات
• اتاق های تجهیزات الکتریکی
• اتاق خواب ها
• کمد ها
د

تکتور های دود از نوع پرتویی

دتکتور دود از نوع پرتویی در واقع دتکتور های فتوالکتریک از نوع خطی هستند که از یک چشمه نور مجزا و گیرنده حساس به نور تشکیل شده اند. این دستگاه ها معمولا در مناطق بزرگ و باز، جایی که خط دید بدون مانعی میان چشمه نور و گیرنده وجود دارد، نصب می شوند. در چنین محل هایی استفاده از دتکتور های نقطه ای به دلیل نیاز به تعداد دستگاه های زیاد از نظر اقتصادی امکان پذیر نیست.

مزایای دتکتور های دود از نوع پرتویی

• پوشش یک منطقه بزرگ به صورت اقتصادی
• عملکرد سریع
معایب دتکتور های دود از نوع پرتویی
• نیاز به خط دید بدون مانع میان چشمه نور و دریافت کننده
• تراز صحیح باید به طور مداوم حفظ شود
• محل ها و حوادث معمول برای دتکتور های پرتویی
• میان تالار های با ارتفاع زیاد
• فضاهای تولیدی

دتکتور های دود از نوع نمونه گیر هوا

در محیط هایی که تشخیص دود از بیشترین اهمیت برخوردار است یک سیستم نمونه گیر هوا امکان سریع ترین تشخیص دود را فراهم می کند. یک سیستم تشخیص دود از نوع نمونه گیر هوا یک پکیج تشخیص حریق است که بدون نیاز به وسایل دیگر عمل می کند. این سیستم از پنج جز اصلی تشکیل شده است:
• سیستم نمونه گیری از هوا
• سیستم مکش
• مجموعه فیلتر ها
• دتکتور
• سیستم کنترل
این سیستم از شبکه ای از لوله ها برای مکش پیوسته نمونه های هوا و هدایت آن ها به دتکتور دود مرکزی استفاده می کند.
این سیستم به کمک شبکه ای از لوله ها که وارد بخش حفاظت شده می شوند عمل می کند. لوله ها اغلب از مواد ترموپلاستیک ساخته شده اند. مکنده داخلی به طور پیوسته هوا را وارد شبکه لوله ها می کند به منظور حذف قرائت های اشتباه، سیستم یا از مجموعه فیلتر ها و یا از تکنولوژی ذره شمار لیزری به منظور فیلتر کردن گرد و غبار و ذرات باقی مانده استفاده می کند.

محل ها و حوادث معمول برای دتکتور های دود از نوع نمونه گیر هوا

• مناطق مخابراتی
• اتاق های کامپیوتر
• دیتا سنتر ها
• بیمارستان ها
• اتاق های تمیز
• میان تالار ها
• اتاق های سرد ذخیره سازی
• ایستگاه های برق ونیروگاه ها
• معادن
• کارخانه های کاغذسازی و چوب بری
• موزه ها
• گالری های هنری
• کلیساهای جامع

دتکتور های حرارتی

دتکتور های حرارتی با دمای ثابت

دتکتور های حرارتی با دمای ثابت می توانند در چنین حالت هایی عمل کنند:
• حد ثابت دما
• نرخ سریع تغییر دما در منطقه محافظت شده
• ترکیبی از دو حالت قبل
دتکتور های دود نقطه ای معمولی از نوع دمای ثابت دارای یک المان کلید دو فلزی هستند که در حد تعیین شده ای از دما قطع می شود. این کلید به طور معمول از دو فلز تشکیل شده است که هرکدام ضریب انبساط حرارتی متفاوتی دارند. گرم شدن فلز با ضریب انبساط بیشتر توسط المان دو فلزی، باعث می شود تا کلید خم شده یا شکل منحنی به خود بگیرد و در نتیجه کلید قطع شود که باعث فعال شدن حالت هشدار خواهد شد.
دتکتور های حرارتی از نوع خطی در واقع کابل هایی هستند که حرارت را در کل طول مسیرشان تشخیص می دهند. یک دتکتور حرارتی خطی می تواند از دو سیم که توسط یک عایق از یکدیگر جدا شده اند تشکیل شود. پس از این که حرارت به مقدار مشخصی می رسد این عایق میانی ذوب می شود و باعث می شود تا سیم ها به یکدیگر تماس برقرار کنند و جریان الکتریکی برقرار شود که این امر موجب فعال شدن اعلام حریق می شود.
دتکتور های حرارتی دوفلزی نقطه ای و مدل کوآکسیال به صورت خودبازساز هستند. اما انواع اتصال قابل اشتعال و عایق ذوب شونده خود بازساز نیستند.

مزایای تشخبص حرارتی با دمای ثابت

• هزینه کمتر نسبت به دتکتور های دود
• قابل اطمینان تر نسبت به دتکتور های دود
• تحت تاثیر محیط های کثیف و پر گرد و غبار قرار نمی گیرد
• نیاز به نگهداری حداقلی

معایب تشخیص حرارتی با دمای ثابت

• پاسخ دهی کند تر نسبت به دتکتور های دود
• فرآورده های فرآیند سوختن را تشخیص نخواهد داد
• تنها مناسب برای محافظت از اموال

دتکتور های حرارتی از نوع نرخ افزایش

دتکتور های حرارتی از نوع نرخ افزایش (Rate of Rise) نرخی را که دمای هوا در طول یک حادثه آتش سوزی تغییر می کند اندازه گیری می کنند. اندازه گیری تغییر دما در یک فضا امکان پاسخ دهی سریع تری را نسبت به اندازه گیری دمای مطلق فراهم می کند.
دتکتور نرخ افزایش تغییر دما در یک محیط را با استفاده از یک کلید اختلاف فشاری تشخیص می دهد. این کلید دارای یک اتاقک هواست که با استفاده از یک دیافراگم انعطاف پذیر از هوای محیط جدا شده است. با تغییر دمای هوا در محیط، فشار هوا زیاد می شود که باعث به وجود آمدن یک اختلاف فشار در طول دیافراگم می شود.
اتاقک هوا دارای یک نشتی هوای کالیبره شده می باشد که باعث می شود نوسانات معمول دما و فشار در داخل فضای اتاق در دو طرف دیافراگم با یکدیگر خنثی شوند و باعث بسته شدن مدار اعلام حریق نخواهد شد. در جریان حریق، دمای هوا با نرخی سریع تر از نرخ معمولی افزایش خواهد یافت که باعث می شود افزایش فشار در سمت اتاق دیافراگم می شود. نشتی هوا نمی تواند این مقدار را جبران کند و در نتیجه دیافراگم حرکت کرده و مدار دتکتور را می بندد.
مدل های ترکیبی از دتکتور های حرارتی نرخ افزایش و دمای ثابت نیز ساخته شده است که از هر دو تکنولوژی بهره می برند.

مزایای تشخیص حرارتی از نوع نرخ افزایش

• پاسخ دهی سریع تر نسبت به دتکتور دمای ثابت
• تحت تاثیر محیط های کثیف و پر گرد و غبار قرار نمی گیرد
• قابل اطمینان تر نسبت به دتکتور های دود
• ارزان تر از دتکتور های دود
• نیاز به نگهداری حداقلی

معایب دتکتور های حرارتی از نوع نرخ افزایش

• پاسخ دهی کند تر نسبت به دتکتور های دود
• فرآورده های فرآیند سوختن را تشخیص نخواهد داد
• تنها مناسب برای محافظت از اموال
دتکتورهای حرارتی از نوع جبران نرخ (Rate Compensated)
دتکتور های حرارتی از نوع جبران نرخ دستگاه هایی هستند که به گونه ای طراحی شده اند تا بدون توجه به نرخ افزایش دما در محیط، در یک دمای از قبل تعیین شده فعال شوند . این کار با جبران تاخیر حرارتی بین دمای اتاق و داخل دستگاه انجام می شود.
ساختار دستگاه شامل یک لوله فلزی بیرونی است که با نرخ ثابتی منبسط می شود. در داخل این لوله، مدار مربوط اعلام حریق قرار دارد که زمانی که مقدار انبساط به حد مشخصی برسد بسته می شود اما قطعه فلزی دیگری از این انبساط جلوگیری می کند.
زمانی که نرخ افزایش دما کند باشد، لوله خارجی منبسط می شود و دو سر مدار را به هم نزدیک می کند. قطعه فلزی داخلی نیرویی مخالف را به دو سر مدار وارد می کند و آنها را از یکدیگر جدا نگه می دارد تا زمانی که کل دستگاه به دمایی معادل دمای از قبل تعیین شده اولیه برسد.
زمانی که نرخ افزایش درجه حرارت زیاد باشد، لوله خارجی سریع تر از این که قطعه فلزی داخلی بتواند آن را جبران کند منبسط می شود. در نتیجه، مدار اعلام حریق زمانی که کل دستگاه به دمای پایین تری نسبت به دمای تعیین شده اولیه رسید فعال می شود، به این ترتیب تاخیر حرارتی جبران می شود.

مزایای دتکتور های حرارتی از نوع جبران نرخ

• پاسخ دهی دقیق و مناسب به تهدیدات مربوط به آتش سوزی
• تقریبا تمام هشدار های غلط را از بین می برد
• تحت تاثیر محیط های کثیف و پر گرد و غبار قرار نمی گیرد
• نسبت به دتکتور های دود قابل اطمینان تر است
• ارزان تر از دتکتور های دود
• نیاز به نگهداری حداقلی

معایب دتکتور های حرارتی از نوع جبران نرخ

• پاسخ دهی کند تر نسبت به دتکتور های دود
• فرآورده های فرآیند سوختن را تشخیص نخواهد داد
• تنها مناسب برای محافظت از اموال

دتکتور شعله (Flame Detector)

دتکتور های شعله برای تشخیص مولفه نور ساطع شده آتش به کار می روند. دتکتور های معمول از این نوع طول موج فرابنفش یا فروسرخ و یا ترکیبی از هر دو را تشخیص می دهند. این دتکتور ها بسیار سریع عمل می کنند و در مناطقی مورد استفاده قرار می گیرند که آتش سوزی های مکرر و یا انفجار ممکن است رخ دهد.

مزایای دتکتور شعله ای

• سرعت بسیار سریع در عملکرد

معایب دتکتور های شعله ای

• میدان دید محدود
• گران
• نیاز به میدان دید بدون مانع
• نگهداری دشوار

کاربرد های متداول دتکتور شعله

• اسکله های بارگیری سوخت
• فضاهای مربوط به فرآیند های صنعتی
• سایر مناطق خطرناک که امکان رخ دادن آتش سوزی سریع وجود دارد

دتکتور گازهای آتش

این دتکتور ها نسبت به گازهای مختلفی که در طول فرآیند سوختن تولید می شوند واکنش نشان می دهند:
• کربن مونوکسید
• کربن دی اکسید
• بخار
• سایر عناصر
دتکتور گاز های آتش از دو نوع تکنولوژی برای پیش بینی حریق استفاده می کند. یک روش از یک ماده نیمه رسانا می کند که پتانسیل رسانایی فلزات را در شرایط حریق تغییر می دهد. روش دیگر از یک عنصر کاتالیزگر که در درون یک مهره آلومینیومی قرار گرفته است بهره می برد.

مزایای دتکتورهای گازهای آتش

• تشخیص فرآورده های سوختن
• حساسیت کافی برای تشخیص مقادیری از گاز که بین حالت های وجود سطوح قابل تشخیص ذرات و سطوح قابل تشخیص گرما به وجود می آیند.
• گاز ها را قبل از این که به مقادیر مرگ بار برسند تشخیص می دهد.

معایب تشخیص گازهای آتش

• می تواند مستعد هشدار های غلط باشد
• باید در ارتفاع پایین نصب شود که آن را در معرض آسیب قرار می دهد.
• می تواند سمی شود
• مناسب مناطقی که CO و CO2 به عنوان بخشی از عملکرد منطقه به طور متداول تولید می شوند نیست.
• نمی توان آن را به عنوان جانشینی جهان شمول برای دتکتور های دود و دتکتور های حرارت در نظر گرفت
• هزینه بالا

انواع سیستم های اطفای حریق :

با توجه به کلاسه بندی حریق ها به منظور اطفای آن ها، خاموش کننده های متفاوتی با توجه به ویژگیها و قابلیتهای آنها طراحی و تولید گردیده است. به طور خلاصه میتوان این کلاسه بندی را به شرح ذیل تشریح نمود:
• خاموش کننده آب و گاز
• خاموش کننده پودی
• خاموش کننده دی اکسید کربن
• خاموش کننده حاوی ترکیبات هالوژنه
• خاموش کننده های حاوی کف

روش‌های اطفای حریق :

به طور خلاصه روش‌های اطفای حریق بستگی به نوع آتش دارد. برای مقابله با آتش باید یک یا چند عامل از عوامل اصلی مثلث آتش یعنی هوا، ماده سوختنی و یا حرارت را کنترل کرد که البته امروزه مثلث حریق به منشور حریق تبدیل شده است که ضلع چهارم آن همان واکنش های شیمیایی است که منجر به ایجاد حریق می گردند. همچنین می‌توان آتش‌نشانی و یا اطفاء حریق را به دو گروه دستی و اتوماتیک تقسیم کرد؛ که در نوع اول یعنی دستی، عملیات اطفای حریق به صورت دستی و توسط افراد و یا آتش نشانان صورت می‌پذیرد و در نوع دوم یعنی اطفاء حریق اتوماتیک، این عملیات به صورت خودکار و بدون حضور عوامل انسانی صورت می‌پذیرد.

اطفای حریق دستی :

اطفای حریق دستی به تجهیزاتی گفته می شوند که معمولاً توسط یک فرد متخصص و یا آتش نشان بکار گرفته می شود و جهت فرمان از عامل انسانی استفاده میشود. نمونه اطفاء حریق های دستی کپسول های آتش نشانی می باشند که معمولاً در هر خانه و یا مکانی مشاهده می گردد. این کپسول های انواع مختلف دارند که بر اساس نوع و یا کلاس حریقی که توانایی اطفاء دارند تقسیم بندی می گردنند. انواع سیستم های اطفای حریق دستی و یا به اصطلاح عامیانه خاموش کننده های دستی به شرح ذیل تقسیم بندی میشوند :
• خاموش کننده های پودری ( پودر خشک شیمیایی )
• خاموش کننده های پودری ( پودر تر شیمیایی )
• خاموش کننده های پودری ( پودر خشک )
• خاموش کننده های دی اکسید کربن
• خاموش کننده های حاوی ترکیبات هالوژنه
• خاموش کننده های حاوی کف
این خاموش کننده ها دارای رنگ های متفاوتی بر روی بدنه می باشند که استاندارد بین المللی رنگ بدنه بصورت ذیل دسته بندی میشود:

قرمز :آب ، کرم : کف ، آبی : پودر ، سیاه : دی اکسید کربن و سبز مربوط به خاموش کننده های هالوژنی می باشد.

اطفای حریق اتوماتیک :

سيستم هاي اتوماتيك اطفاء به چند دسته تقسيم ميشوند:
1 -Wet pip
2 -Dry pipe
3 -Alternate
4 -Pre action
5 -Deluge system
6 -Halon system
7-Foam system

سيستم کف : Foam

دراين نوع سیستم، کف عامل اصلي اطفاء ميباشد که این نوع سیستم عموماً در کارگاههاي رنگ،مواد و محیطهای نفتي وغيره استفاده ميشود.

گاز هالون Halon :

دراين نوع سیستم، گازهاي هالون جهت اطفاء استفاده شده و معمولاً درسالنهاي کنترل و فضاهای پاک یا به اصلاح clean room مورد استفاده ميباشند. اکنون به علت مضربودن گاز هالون برای لایه ازن طبق پروتکل مونترال از گاز آرگونيت،fm200 و یا پایروژن ایروسل بعنوان جایگزین این گازاستفاده میشود.

سیستم اطفای حریق آیروسل (Aerosol) :

سیستم های اطفاء حریق آیروسل (Aerosol) یاDSPA بدین دلیل توسعه یافته اند تا جایگزین سیستم های هالوژن محور و گازی گردند که در اصل در کاربردهای دریایی، اتاقهایIT و غیره کاربرد دارند. سیستم های اطفای حریق آیروسل را به صورت الکتریکی، گرمایی و دستی می توان فعال کرد. این سیستم بر روی لایه اوزون اثرگذار نبوده و باعث افزایش فشار در محیطی ای که در آن فعال شده است نمی شود.
این فرایند متکی بر مواد جامد با انرژی بالا در زمان فعال شدن می باشد که با هم در یک فضای عادی به ارمغان آورد. این سیستم می تواند برای حریق های نوعA وB وC وF استفاده شود و در حریق های اولیه و توسعه یافته هم با موفقیت اطفاء را انجام می دهد.

سیستم اطفای حریقNovec 1230 :

سیستم اطفاء حریقNovec 1230 بسیار کارآمد بوده و برای خطرات خاص ایده آل می باشد.در این سیستم اطفاء از طریق خاصیت خنک کنندگی آن صورت می پذیرد. در این سیستم مایع Novec 1230 به صورت گازی عمل می کندو درحالت معمول و در دمای اتاق به صورت مایع می باشد. مایع Novec 1230 دارای پتانسیل تخریب لایه اوزون نبوده و طول عمر جوی بسیار پایین در حدود 3 تا 5 روز را داراست. همچنینNovec دارای بالاترین حاشیه ایمنی جهت استفاده در محیطهای اشغال شده (در حال بهره برداری) می باشد. روشی که Novec استفاده می کند بوجود آوردن سطح خاموش کنندگی بین 10 ثانیه و با جذب حرارت از آتش بجای تخلیه اکسیژن از محیط (مشابه آنچه که در سایر سیستم های اطفای گازی اتفاق می افتد) می باشد. امروزه سیستم اطفای حریقNovec 1230 نیاز یه رعایت مقررات زیست محیطی را برآورده می کند. سطح غلظت Novec بسیار پایینتر از سطح تاثر گذار جانبی غیر قابل مشاهده آن است. Novec وسیعترین حاشیه ایمنی نسبت به هر جایگزین با دوام هالوژن را که در فروشگاه ها موجود می باشد را ارائه می دهد.
محیط هایی که توسط سیستم اطفای حریقNovec 1230 محافظت می شوند شامل:
• اتاق های سوئیچ مخابرات
• اتاق های کامپیوتری و کنترل الکترونیکی
• سالن های تست موتورها (Engine Test Cell Areas)
• مراکز داده (Data Centers)

سیستم اطفای حریقFM200 :

سیستم (FM200 (HFC227ea از نظر شیمیایی به صورتHeptafluoropropane شناخته می شود و گازی بی رنگ است که به صورت مایع تحت فشار جهت نگهداری ذخیره می شود. این نوع سیستم پتانسیل تخریب لایه اوزون را نداشته و برای استفاده در محیط های تحت بهره برداری بسیار مناسب می باشد.
به طور خلاصه عملکردFM200 جذب حرارت از شعله و سوخت و کاهش دما تا جایی است که شعله نمی تواند تنفس کرده و روشن بماند و بر این اسا میتواند حریق را خاموش کند. FM200 سیستمی است که میتواند به سرعت استقرار پیدا کرده و همچنین بسیار تمیز بوده زیرا که پس مانده روغنی پس از اطفاء از خود به جای نمی گذارد. سیستم اطفای FM200 در کمتر از 10 ثانیه به سطح خاموش کنندگی حریق می رسد و آتش های قابل احتراق، الکتریکی و مایعات قابل اشتعال را قبل از اینکه منجر به صدمات قابل ملاحظه ای بشود مهار می کند. وقتی که حریق به سرعت اطفاء گردد به معنی صدمات و هزینه های بازسازی و نگهداری کمتر و از سوی دیگر به معنای کمترین خرابی و اختلال در کسب و کار خواهد بود.
FM200 جهت حفاظت از مناطق خطرناک، بحرانی و دارایی های با ارزش به صورت فوری قابل دسترس می باشد. همچنین جهت حفاظت از تجهیزات مخابراتی و الکترونیکی و اکثر مایعات و گازهای قابل احتراق موثر می باشد.
برخی از مناطقی که از سیستم اطفای FM200 می توان استفاده نمود به شرح ذیل می باشد:
• اتاقهای پردازش داده های الکترونیکی
• خزانه بانک
• مراکز سوئیچ مخابراتی
• اتاق های کنترل
• محل های نگهداری مایعات قابل اشتعال
• ترانسفورماتور و اتاق سوئیچ

سیستم اطفاء حریق باInergen :

Inergen یک سیستم اطفای حریق دوستدار محیط زیست با سرعت پاسخ دهی بالا می باشد. اینرجن (Inergen) شامل 52% نیتروژن، 40% آرگون و 8% دی اکسید کربن می باشد. هدف اصلی سیستم Inergen حفاظت از جان و اموال و محیط زیست می باشد.
همچنین با توجه به اینکهinergen یک سیستم غیر خورنده بوده و مواد تجزیه پذیر در آتش را تشکیل نمی دهد، تاثیری (تاثیر مخرب) بر روی تجهیزات الکتریکی یا دستگاه ها ندارد. Inergen آتش را با کاهش اکسیژن محیط به زیر 15% خاموش می کند. این درصد نقطه ای است که بیشتر مواد قابل احتراق دیگر قادر به سوختن نمی باشند. به طور همزمان دی اکسید کربن موجود در سیستم Inergen، جذب اکسیژن توسط بدن انسان را تحریک می کند. بنابراین، این فرایند هر فردی که در محیط خطر با سطح اکسیژن پایین به دام افتاده باشد را محافظت می کند. در طول 10 ثانیه اول تخلیه گاز سیستم Inergen، سطح اکسیژن به قدری کاهش پیدا می کند که رشد حریق متوقف می شود. همانطور که سطح اکسیژن محیط افت می کند، اندازه و شدت آتش نیز به قدری کاهش پیدا می کند که حریق به سرعت خاموش می شود.
برای سیستم های اتوماتیک، سیستم اطفای اینرجن (Inergen) می تواند توسط تجهیزات کنترلی و آشکارسازی حریق فعال شود. همچنین در صورت نیاز امکان فعال سازی دستی (غیر اتوماتیک) این سیستم نیز وجود دارد.
محیط هایی که می توان از سیستم اطفایInergen استفاده کرد.
• مراکز داده (دیتا سنترها)
• سوئیت های کامپیوتری (Computer Suites)
• اتاقUPS
• نواحی و اتاقهای مخابراتی (Telecommunication Areas)
• مناطق ذخیره سازی نوار (Tape Storage Areas)
• اتاق تابلو (Switchgear Rooms)
• خزانه
• نواحی تجهیزات فرایندی (Process Equipment Areas)

کنترل پنل سیستم های اطفای حریق

کنترل پنل سیستم های اطفاء حریق، بیشتر در مواردی که نیاز به ارتباط و صدور فرامین به سیستم های اطفای حریق مورد نیاز باشند مورد استفاده قرار می گیرند. اساس کار بیشتر اینگونه کنترل پنل ها بر اساس سیستم اعلام حریق کانونشنال به همراه خروجی ها و ورودی های مختص سیستم های اطفاء حریق به کار گرفته میشوند.
سیستم های اطفاء حریق در ابتدا برای محافظت از تجهیزات الکترونیکی گران قیمت نظیر سرورهای شبکه ای که امکان عدم حضور نفر به مدت طولانی در آنها وجود داشت استفاده میگردد. اساس کار آنها به این صورت است که دو زون در محلی که قرار است حفاظت اطفای حریق در آن انجام شود قرار گرفته و قبل از اطفاء حریق و تخلیه گاز، هر دو زون اعلام حریق می بایست فعال شده باشند. (این عمل بخاطر جلوگیری از تخلیه گاز گرانقیمت اطفاء در صورت بروز آلارم کاذب می باشد.)
زمانی که یکی از زون ها حریق را تشخیص دهند کنترل پنل آن را نمایش می دهد و آژیر مرحله اول حریق را فعال می کند. زمانی که زون دوم نیز حریق را تشخیص دهد کنترل پنل آن را نمایش داده و آژیر مرحله اول حریق را متوقف کرده و شروع به زدن آژیر مرحله دوم می کند که دارای صدای متفاوتی می باشد. همچنین پنل شروع به شمارش معکوس جهت تخلیه گاز می کند. زمانی که شمارش معکوس کنترل پنل اطفا حریق تمام شود، کنترل پنل دستور تخلیه گاز را صادر کرده و خروجی های آن فعال شده و گاز اطفاء تخلیه می شود.
بیشتر کنترل پنل های اطفاء، دارای ورودی هایی جهت انجام دستی تخلیه گاز اطفاء و یا کنسل کردن دستور تخلیه صادر شده توسط کنترل پنل می باشند. همچنین آنها دارای قابلیت هایی نظیر انتخاب حالت دستی یا اتوماتیک نیز می باشند.

با توجه به گستردگی مطالب و محصولات موجود دراین بخش، خواهشمند است کاتالوگ و مشخصات فنی محصولات ارائه شده توسط شرکت سهاتل را از لینک ذیل مطالعه فرمایید:

تجهیزات اعلام و اطفاء حریق ارائه شده توسط سهاتل